فطرت الهی - دلسوخته ای منتظر

در برخورد با یک شخص خارجی سه وضعیت حاصل می شود
1-  یا احراز صلاحیت می شود (یعنی یقین به صلاحیت او پیدا می کنیم)
2-  یا احراز عدم صلاحیت می شود (یعنی یقین به عدم صلاحیت شخص می کنیم) مثلا پرونده های فساد دارد
3-  یا ابهام داریم مثلا در مورد شخصی رفتار یا ویژگی و سابقه ای وجود دارد که نمی دانیم منجر به احراز عدم صلاحیت هست یا خیر! (مثلا شک داریم فلان تخلف رانندگی آیا منجر به احراز عدم صلاحیت می شود یا خیر) یا در مورد شخصی رفتار یا ویژگی و سابقه ای وجود دارد که نمی دانیم منجر به احراز صلاحیت می شود یا خیر! مثلا انجام بعضی کارها را می توان دلیل بر رجل سیاسی بودن دانست یا خیر!
مورد سوم یعنی شخصی که برخی رفتار و ویژگی های او مبهم است حکمش چیست؟ آیا باید رد صلاحیت شود یا احراز؟

جواب: بستگی دارد وظیفه ی شورای نگهبان چه باشد؟
اگر وظیفه شورای نگهبان رد صلاحیت (احراز عدم صلاحیت) باشد. اگر کسی مشکوک باشد یعنی نه احراز صلاحیت شود و نه احراز عدم صلاحیت، این فرد ملحق به احراز صلاحیت شدگان می شود و لذا می تواند در انتخابات به عنوان نماینده شرکت کند. چرا؟ چون وظیفه رد صلاحیت است و اگر شورای نگهبان موفق به رد صلاحیت کسی نشود یعنی برایش احراز عدم صلاحیت نشده و شخص می تواند در زمره ی شرکت کنندگان بماند.
اما اگر وظیفه ی شورای نگهبان احراز صلاحیت باشد اگر کسی مشکوک باشد یعنی نه احراز صلاحیت شود و نه احراز عدم صلاحیت، این فرد ملحق به رد صلاحیت شدگان می شود و لذا نمی تواند در انتخابات به عنوان نماینده شرکت کند. چرا؟ چون احراز صلاحیت شرط تایید است و اگر شورای نگهبان موفق به احراز صلاحیت کسی نشود شخص نمی تواند در زمره ی شرکت کنندگان بماند.

سوال:

در اینجا آنچه با وظیفه ذاتی "تشخیص صحت انتخابات " (که وظیفه شورای نگهبان است) مناسبت دارد,  کدامیک از دو عنوان است: بررسی برای احراز صلاحیت؟ یا بررسی برای رد صلاحیت؟ کاملا روشن است که مناسبت اقتضا میکند که بگوییم شورای نگهبان وقتی میتواند صحت انتخابات را تایید کند که مطمئن شود کاندیداها صلاحیت لازم را دارند. 

با توجه به قاعده ی تناسب حکم با موضوع و با توجه به ماده ی 120 قانون اساسی معلوم است که احراز صلاحیت وظیفه ی شورای نگهبان است. و اصلا تایید انتخابات بدون احراز صلاحیت شرکت کنندگان بی معنی است.

نکته مهم:

با این حساب رد صلاحیت اشخاص با توجه به وظیفه ی شورای نگهبان به معنی احراز عدم صلاحیت نیست. بلکه ممکن است به معنی مشکوک ماندن فرد مورد نظر باشد. که البته چون وظیفه ی شورای نگهبان احراز صلاحیت است قهرا منجر به عدم حضور شخص در عرصه ی انتخابات می شود.

++ بعضی سوال می کنند فلانی که قبلا تایید شد چرا الآن رد شد؟ خب جوابش یکی از دو احتمال است. یا رفتاری دارد که منجر به احراز عدم صلاحیت او شده است و یا رفتاری دارد که او را وارد دایره ی مشکوکین کرده است مثل آقای الف.ن!