فطرت الهی - دلسوخته ای منتظر

در این وبلاگ سعی داریم بیشتر از مبانی فکری الهی بنویسیم

فطرت الهی - دلسوخته ای منتظر

در این وبلاگ سعی داریم بیشتر از مبانی فکری الهی بنویسیم

فطرت چيست؟
فطرت الهی - دلسوخته ای منتظر
فطرت انسانی چیز خاصی نیست که بشود آن را مثل قلب و کلیه و غیره به کسی نشان داد بلکه فطرت همان آفرینش خاص الهی است که فقط به انسان داده شده و به هیچ موجودی قبل از انسان داده نشده است.
این آفرینش چند ویژگی دارد:
1- برای اولین بار به انسان داده شده
2- دین الهی منطبق با آن است
3- هرگز از بین نمی رود ولی ممکن است زیر لجن زار گناه دفن شود
نویسندگان
آخرین مطالب
پربیننده ترین مطالب
امام صادق (ع) از پدرش نقل ميكند كه فرمود: كسى كه در او حرص و ترس باشد ايمان ندارد و مؤمن، ترسو و حريص و بخيل نيست. الخصال / ترجمه جعفرى، ج‏1 ؛ ص131

۱۱ مطلب با موضوع «مبانی فکری :: معرفت شناسي» ثبت شده است



🔻شهدا می‌توانستند #سلوک_شخصی را انتخاب کنند، اما چون نسبت به حقیقت، غیور هستند، برداشته شدن حجاب از روی حقایق را طلب می‌کنند.

🔥«#شهید به حدی به حقایق قدسی عالم «غیور» می شود که نمی‌تواند ببیند که این حقایق در پرده بماند و دیگران در حجاب از این حقایق باشند. بنابراین شهید آن کسی است که بلای الهی را تحمل می کند تا هم خود به مقصد برسد و هم دیگران را به مقصد برساند. جان خود را می‌دهد و هم همه عزیزانش را به رنج می‌اندازد تا  حجاب‌هایی که بر حقایق عالم افتاده است برای دیگران نیز برداشته شود.
✅✅✅ #شهدا هم می‌خواهند خود توحید را دریافت کنند و از غیبت جدا شوند و بیگانه با شرک شوند، هم اینکه نمی‌توانند بپذیرند که کفر و شرک و فساد و بی‌خدایی را در عالم تحمل وجود داشته باشد. این فرق شهدا با سالکینی است که به دنبال سلوک خودشان هستند. شهدا هم می توانستند سلوک شخصی را انتخاب کنند اما چون نسبت به حقیقت غیور هستند برداشته شدن پرده حجاب از روی حقایق را طلب می کنند».
🔹استادسیدمحمّدمهدی میرباقری، (۹۴/۱۱/۲۵، یادواره شهدای مدافع حرم)🔹

میثم علی زلفی

💚 رقّت قلب چیست؟ 💚

🌿 قلب، گاهی دارای رقّت است و گاهی هم دچار ضعف می شود. ممکن است کسی بگوید، من در تمام مدت عمر خود، حتی یک گوسفند را هم سر نبریده ام یا بریدن سر مرغی را ندیده ام، این رقّت قلب نیست، بلکه ضعف نفس است، زیرا همین شخص وقتی بوی کباب گوشت گوسفندی که می خورد، به مشام فقرا می رسد، در خود هیچ احساسی ندارد.

🌿 رقّت قلب و عاطفه از فضایل انسانی است؛ در حالی که ضعف نفس هیچ فضیلتی ندارد. رقّت قلب راهی است که انسان با طی آن، بر اساس دستورات الهی، به خلق خدا خدمت می کند.
 
🌿 رقیق القلب کسی است که از دیدن یک فقیر واقعاً متأثر می شود یا وقتی از قیامت و دوزخ سخن به میان می آید، اشک در چشمانش حلقه می زند. راه رقّت قلب نیز دوری از گناه است.

🌿 امام امیرالمومنین علی علیه‌السلام می فرماید: «ما جفّتِ الدموع إلاّ لقسوةِ القلوب و ما قست القلوب إلاّ لکثرة الذنوب»؛ چشمها گرفتار خشکی نمی شود، مگر در اثر قساوت قلب، و قلب گرفتار قساوت نمی شود، مگر با زیادی گناه.

📚 نسیم اندیشه دفتر اول، صفحه 130
آیت الله جوادی آملی

میثم علی زلفی

      !!!!!لطفا با حوصله بخوانید ارزش وقت تلف کردن را دارد!!!!!


      [عرفان اسلامی]


- امام کاظم
7در زمانی که در زندان بودند به یکی از شیعیانشان نامه نوشتند و فرمودند :‌ای علی، گفته بودی از چه کسی معارف دینت را بگیری. معارف دین را از غیر شیعیان ما نگیر که اگر این کار را کنی، دینت را از خائنین به خدا و پیامبر گرفته‏ای که به امانتهای خدا و پیامبر هم خیانت کردند... [1] .

-     - امام صادق7 فرمودند به خدا قسم آنها از آنچه که پیامبر آوردند هیچ چیزی را ندارند غیر از قبله[2].

- امام صادق7 در مورد آیه «طیبات را برای آنها حلال کرد» فرمودند: یعنی گرفتن علم از اهلش و در مورد آیه «پلیدی ها را بر آنها حرام کرد»، فرمودند: پلیدی و خباثت یعنی سخن مخالفین[3].

- امام صادق7 فرمودند آیا می‏دانی چرا امر شدید به اینکه بر خلاف سخنان عامّه عمل کنید؟ عرض کردم نه. فرمودند به این دلیل که هرچیزی که امیرالمؤمنین7 به آن معتقد بود امت با او مخالفت کرد و غیر آن را عمل کرد به خاطر اینکه امر او را باطل کنند. آنها از امیرالمؤمنین7 سؤال می‏کردند و بر خلاف آن عمل می‏کردند برای اینکه امر را بر مردم مشتبه کنند[4].

اهلبیت:به شدت از اینکه از اهل سنت تبعیت شود و به سخنان و روایات آنها اعتنا شود، نهی کرده‏اند و حتی فرموده‏اند که با روایات آنها مخالفت شود. طبق این روایات، روایاتی که به نظر اهل سنت صحیح است نباید عمل شود، چه رسد به روایاتی که خود آنها اعتراف به جعلی بودن آنها می‏کنند.

حال سوال اساسی این است که بر چه مبنایی عرفان اسلامی را بنا کنیم و همگان را به این مسیر دعوت کنیم؟

میثم علی زلفی

در ادامه ی اشکالات بر منبع بودن فطرت گروهی به برخی آیات قرآن تمسک می کنند. از جمله ی این آیات آیه ی 78 سوره نحل است. این افراد اینگونه استدلال می کنند.

بیان اشکال:

خـداوند در سـوره نحل آیه‌ى 78 مى‌فرماید:

«و اللّه اخرجکم مـن بـطون امـّهتکم لا تعلمون شیئا و جعل لکم السّمع و الابصر و الافئده لعلّکم تشکرون‌» (نحل‌78)

«و خداوند شما را در حالی از مادر بزاد که هیچ چیز نمى‌دانستید و براى شما گوش و چـشم و عـقل قـرار داد تا شکر نعمت او را به جا آورید».

این آیه صریحا می گوید که ما هیچ معرفتی نداریم و از همان ابتدای تولد فاقد هرگونه معرفتی هستیم و لذا ادعای وجود معرفت فطری ادعایی بی معناست.

میثم علی زلفی

از شروع بحث فطرت تا کنون ادله ای بر وجود فطرت اقامه شد و بر مباحث مطروحه اشکالاتی گرفتیم که پاسخ آن گذشت. اما در ادامه ی اشکالات وارد بر منبع بودن فطرت قصد داریم اشکالات دیگری را بیان کنیم. که یکی از این اشکالات به شرح زیر است.

اشکال: (قیاس استثنایی)

اگر گرایش به نیازها فطری اند و فطرت منبعی درونی برای درک این نیاز ها است بنابر این فطریات انسانی برای درک شدن نباید نیازمند منابع دیگر باشند حال آنکه آگاهی از نیاز فرع مواجهه با جهان بیرونی است پس فطرت و فطریاتی وجود ندارد.

توضیح اشکال:

شما فرض کنید که گرایش به نوشیدن آب دارید. اگر شما با آب مواجه نشده باشید و از آن مصرف نکرده باشید آیا می دانید که آب تشنگی شما را برطرف می کند؟ هرگز چرا؟ چون این مطلب که آب تشنگی را برطرف می کند فرع علم به این است که آب رافع تشنگی است. بنابر این از آنجا که علم به رافع های نیاز فرع بر علم به منبع محسوسات است پس باید قبول کنیم که منبع فطرتی وجود ندارد. و آنچه شما فطرت می نامید همان علمی است که بعد از عالم شدن به محسوسات بدست آمده است.

میثم علی زلفی

در قسمت قبل گفتیم سه منبع و دو ابزار معرفت داریم.

دو ابزار معرفت عبارتند از عقل و حس.

و سه منبع معرفت عبارتند از : فطرت و محسوسات که در ابتدا حقیقتا فقط همین دو منبع وجود دارد. و معقولات که منبع سوم معرفتی است و ثمره ی رجوع عقل به معارف حسی و تحلیل آن و یا ثمره ی رجوع عقل به منبع فطرت و درک معارف آن و یا تحلیل همین معارف است. پس عقل به عنوان ابزار دو ساحت دارد یکی ساحت تحلیل محسوسات و ماده و دیگر ساحت درک و تحلیل فطریات.

اشکال:

چرا نگوئیم درک اصل تناقض و بقیه ی به اصطلاح فطریات بخاطر ساختار مغز است نه وجود منبعی به نام فطرت؟

میثم علی زلفی

مقدمه اول: همانطور که روشن است بین ابزار معرفت و منبع معرفت تفاوت وجود دارد.

مقدمه دوم: برای شناخت و معرفت دو ابزار داریم: عقل و حس.

مقدمه سوم: طبق نظر کسانی که قائل به فطرت نیستند در ابتدا باید فقط یک منبع معرفتی داشته باشیم که همان محسوسات است. چرا؟ چون وقتی می گوئیم حسی  یعنی معرفت حاصله  بواسطه ی منبع محسوسات بدست آمده است اما وقتی می گوئیم عقلی یعنی معرفت حاصله بواسطه ی عقل از منبع دیگری غیر از محسوسات بدست آمده است.

سوال: منبع عقل چیست؟

اگر بگوئیم این منبع، بیرونی و همان محسوسات است؛ بنابر این فرقی بین عقل و حس به عنوان ابزار درک معرفت نیست. و اینها دو ابزار نیستند و یکی هستند.

اگر بگوئید این منبع، درونی است و عقل از آن استفاده می کند و معرفت جدیدی حاصل می شود. این هم خلاف فرض کسانی است که وجود منبع درونی را منکر می شوند.

پس باید بگوئیم (طبق نظر آنها) تنها منبع معرفتی محسوسات است و اولین معرفت های حاصل شده برای انسان از طریق حس است.

میثم علی زلفی

نظریه مورد قبول در معرفت حصولی:

-          معرفت = باور موجه صادق. لااقل این سه عنصر را دارد: اوّلاً یک باور است. ثانیاً موجّه است. و ثالثاً صادق است.

-          صدق (حقیقت) را به‌طور سنتی و کلاسیک مطابقت با واقع تعریف کرده‌اند.

-          بنا به تعریف‌هایی که تا اینجا قبول کردیم، معرفت لاجرم مطابق با واقع است چون صدق یکی از مقوّمات اصلی آن است و اگر معرفتی صادق نباشد دیگر اصلاً نمی‌شود آن را معرفت خواند.

-          معرفت می‌تواند دو منبع اصلی داشته باشد: یکی حواس پنجگانه (+ ابزارها و شبیه‌سازی‌های کامپیوتری و احیاناً‌ چیزهای دیگر) و دیگری عقل (یعنی استدلال) (کاری به وحی نداریم)

-          پس از سه راه ممکن است معرفت برای ما حاصل شود: یکی از راه حواس، دیگری از راه استدلال و سومی از ترکیب این دو

-          به این دو منبع معرفتی انتقادهایی وارد شده است که با این دو منبع نمی‌توانیم اطمینان پیدا کنیم که به صدق رسیده‌ایم

-          ادعا چیست؟ ادعای آنها این است که حتی اگر باور صادقی داشته باشیم، نمی‌توانیم به یقین بدانیم که این باور صادق است.  پس غیر ممکن است که بتوانیم معرفت‌هایمان را معرفت (حقیقی) بخوانیم.

-          انتقاد به حس: مشاهدات ما گراتبار از نظریات است یعنی «ادراک حسی نوعاً متأثر از باورها، پیش‌پنداشت‌ها، و آموخته‌ها و تجربه‌های پیشین افراد است» نتیجه‌ی این حرف این شد که نظریات ما (باورها، پیش‌پنداشت‌ها، انتظارات، تمایلات، تمنّیات و ...) روی مشاهده‌ی ما تأثیر می‌گذارند و مشاهدات ما را می‌سازند. نتیجه این شد که منبع حس منبع کاملاً قابل اطمینان و یقین‌آوری نیست.

-          انتقاد به عقل: آنچه که معمولاً ادعا می‌شود که یقین‌آور است همان استدلال یا استنتاج (قیاس) است.

-          در هر استدلال دو تا مقدمه لازم است که اثبات صدق این دو مقدمه نیازمند به دو راه است یکی بدیهی بودن و دوم استدلال مجدد.

-          می‌گویند چیزی به اسم بدیهیات وجود ندارد چون برای اثبات صدق این‌گونه قضایا هم باید استدلال و قیاس راه بیاندازیم.

-          راه دوم هم منجر به تسلسل می شود و لذا باید چیزی را صادق فرض کنیم. . چون صدق فرض ما ثابت نشده است.

-          ادعا این نیست که همه‌ی معرفت‌های ما کاذب است. بلکه ادعا این است که ما نمی‌دانیم کدام معرفت‌هایمان صادق است. ولی آیا نتیجه‌ی این بحث این می‌شود که باید از همه‌ی معرفت‌هایمان دست بکشیم؟ خیر، ما با همین معرفت‌هایی که داریم (هرچند خطاپذیر) کارمان راه می‌افتد و در حد خودمان شناخت قابل قبولی از جهان پیدا می‌کنیم.

قیاس: صدق از مقومات  معرفت است  و از آنجا که نه حس و نه استدلال نتواست صدق قضیه را ثابت کند پس لاجرم نمی‌توانیم ادعا کنیم که باورهایمان لزوماً مطابق با واقع است.

جواب:

میثم علی زلفی

سوال این است: آیا هیچ شناخت منطبق با واقعی نداریم؟

منظور حقیقی این کلام چیست؟ آیا اصلا این کلام می تواند درست باشد؟

 شناخت در کلام ما یعنی علم و همانطور که بعدا معلوم می شود با فهم و درک متفاوت است.

برداشتهای کلام مذکور:

از این کلام به دو نحو می توان برداشت کرد:

میثم علی زلفی

نویسنده : محسن ربیعی

امام رضا (ع) به همه علوم و دانشهاى بشرى، از گذشته و حال و آینده عالم بود و دانش آن حضرت به احکام الهى و معارف دینى و تفسیر و تأویل آیات قرآن محدود نمى‏ شد. از امام صادق (ع) در روایتى نقل شده است:
 «انَّ عِنْدَنا عِلْمَ ما کانَ وَ عِلْمَ ما هُوَ کائِنٌ الى انْ تَقُومَ السَّاعَةُ»[1] بتحقیق، علم گذشته و علم آینده تا زمان بر پایى قیامت، نزد ماست.
این بیان، فراگیر است و همه رشته‏هاى علوم را مى‏گیرد. برخوردارى امامان (ع)  از چنین دانش گسترده‏اى لازمه امامت و رهبرى آن بزرگواران است.

 امام صادق (ع) در سخنى فرمود:
 «اللَّهُ اجَلُّ وَ اعَزُّ وَ اکْرَمُ مِنْ‏ انْ‏ یَفْرِضَ طاعَةَ عَبْدٍ یَحْجُبُ عَنْهُ عِلْمَ سَمائِه‏ وَ ارْضِه‏»[2]
خداوند، بزرگتر، عزیزتر و گرامى‏ تر از آن است که طاعت و پیروى از بنده‏ اى را (بر دیگر بندگانش) واجب کند، ولى (درهاى) دانش آسمان و زمینش را بر روى او ببندد.

ديگران